Mỗi khu vườn được thiết kế với phong cách Nhật Bản, nhìn chung, đều là là một bức kỳ họa có sức ảnh hưởng rất lớn đến cảm xúc của người ngắm nhìn. Khu vườn có thể được xem là một bức tranh thiên nhiên thu nhỏ, mọi nỗ lực để tạo nên quanh cảnh khu vườn cũng chỉ nhằm mô tả và đồng thời bày tỏ lòng kính trọng của con người đối với thiên nhiên. Thiên nhiên thì kì vĩ, còn sân vườn với thiết kế theo phong cách Nhật Bản chỉ có thể mô tả được phần nào sự kì vĩ đó qua những quanh cảnh vay mượn.
Trong thiết kế sân vườn theo phong cách Nhật Bản, có 3 nguyên tắc bất di bất dịch mà bất cứ khu vườn nào cũng cần tuân thủ đó là: tỉ lệ thu nhỏ, chủ nghĩa tượng trưng và quanh cảnh vay mượn.
• Vậy như thế nào là tỉ lệ thu nhỏ? Điều này ý muốn nói rằng mỗi khu vườn được thiết kế nên theo phong cách Nhật Bản cũng chính là một phiên bản thu nhỏ của thiên nhiên. Tức là khu vườn sẽ được thiết kế và trang trí sao cho càng giống với thiên nhiên càng tốt, một phiên bản vườn “thiên nhiên thu nhỏ”.
• Chủ nghĩa tượng trưng ở đây ý muốn nói đến những vật liệu như đá, sỏi, cát… được sử dụng để thay thế cho một hình ảnh cụ thể ngoài thiên nhiên như con sông, bờ suối, ghềnh đá….Khi nhìn đến những hình tượng đó, người nhìn sẽ có thể liên tưởng đến những sự vật thực ở ngoài thiên nhiên.
• Quang cảnh vay mượn là nguyên tắc cuối cùng và hầu như cũng được sử dụng gần như tuyệt đối 100% đối với các khu vườn. Nguyên tắc này muốn nói đến việc người thiết kế sân vườn dùng các chất liệu như đá, cát, nước…. để nhằm mô tả lại một trong những quanh cảnh nổi tiếng của đất nước.
Có nhiều người cho rằng phong cách thiết kế sân vườn Nhật Bản bị ảnh hưởng nhiều bởi người Trung Quốc. Tuy nhiên, đây chỉ là một nhận xét nghiệp dư và thiếu quan sát. Bởi mỗi khu vườn với phong cách thiết kế Nhật Bản chính là sự kết hợp hài hòa giữa văn hóa và truyền thống của người Nhật. Với đặc trưng là đất nước mặt trời mọc, mỗi khu vườn Nhật Bản đều tạo nên cảm quan về ánh sáng vô cùng tốt. Mọi phần trang trí đều góp phần tạo nên cảm quan ánh sáng trong suốt và thanh khiết. Sân vườn Nhật Bản mang đậm tính thiền định, càng ngắm nhìn lại càng thấy thanh bình yên ả, khiến ta ngộ ra những chân lý tưởng như đã bị lãng quên từ lâu.
Không chỉ là chìa khóa cho sự thanh thản và bình an nơi tâm hồn, mỗi khu vườn với phong cách thiết kế sân vườn Nhật Bản còn thể hiện sự giản dị và thanh cao của gia chủ. Mỗi khi đặt bước vào khu vườn, ta như cảm nhận được sự thanh khiết đến vô ngần trong từng cảnh quan, từng vật liệu, chỉ muốn ngắm nhìn mà không nỡ đặt bước phá vỡ sự thanh tịnh và thiền định ấy.
Những khu vườn thiết kế theo phong cách Nhật Bản đều sử dụng một số chất liệu chính như: đá, cát, sỏi, nước, tre/trúc và hoa lá. Chất liệu đá được sử dụng rộng khắp và rất nhiều trong các khu vườn Nhật Bản bởi đá có ý nghĩa vô cùng lớn lao đối với người Nhật. Đá không chỉ thể hiện cho sự cứng rắn, kiên định trong chí khí người Nhật mà còn là hình tượng của sự giản đơn, mộc mạc, là trụ của thiên nhiên. Bên cạnh đá, nước cũng là yếu tố được sử dụng trong hầu hết các mẫu vườn theo phong cách Nhật Bản. Nước thể hiện cho sự thanh khiết và trong vắt vô ngần của tâm hồn con người. Chính nước là yếu tố khiến cho khu vườn trở nên hài hòa và giảm đi sự thô ráp, cứng cỏi của đá. Hai yếu tố đá và nước thường được kết hợp để tạo nên mô hình hồ nước thu nhỏ. Nếu không sử dụng mô hình hồ nước, gia chủ cũng có thể tạo nên mô hình dòng suối nhỏ róc rách với sự hỗ trợ từ những viên sỏi trắng.
Ngoài những yếu tố này, các yếu tố còn lại như cát, tre/trúc và hoa lá cũng được sử dụng và bày trí một cách khéo léo để tạo nên cảnh quan thiên nhiên thật nhất cho khu vườn. Đặc biệt, loài cây được sử dụng nhiều nhất trong các khu vườn Nhật Bản thường là tre hoặc trúc. Có lẽ nhờ vào đặc điểm mảnh mai nhưng lại vô cùng dẻo dai và giàu sức sống khiến cho hai loài cây được sử dụng nhiều trong các khu vườn theo phong cách Nhật Bản. Các loài cây khác cũng có thể được sử dụng trong vườn nhưng cần đảm bảo về kích thước tùy thuộc vào diện tích lớn, nhỏ của khu vườn.
Mỗi khu vườn Nhật Bản đều được xem là một bức kỳ họa của thiên nhiên thu nhỏ. Ngắm nhìn bức kỳ họa ấy ta cảm thấy bình an và thanh thản đến lạ lùng mà chẳng nỡ rời mắt. Sân vườn được thiết kế với phong cách Nhật Bản sẽ là sự lựa chọn hoàn hảo cho một vẻ đẹp thanh cao điểm tô cho những ngôi nhà hiện đại. Hơn hết, đây chính là liều thuốc hữu hiệu nhất giúp ta thư giãn đầu óc sau một ngày mỏi mệt với những bon chen ngoài cuộc sống